SELAMA tiga minggu berturut-turut aku menulis tentang Seniman Agung P Ramlee. Aku terasa seperti kering idea pula. Aku minta pandangan daripada anak bujangku apa patut aku tulis untuk kolum minggu ini. Dia menyarankan supaya aku tulis tentang muzik yang popular pada tahun-tahun 70-an. Anak bujang aku berusia 23 tahun. Dia membesar dengan muzik rock barat dan tempatan seperti Search, Wings dan grup-grup yang sewaktu dengan mereka. Tidak ketinggalan muzik dari grup-grup indie 90-an dan tahun 2000 hingga sekarang.
Menarik juga cadangannya itu. Tapi aku rasa aku akan tulis tentang muzik 70-an di kesempatan lain, insya-ALLAH.
Muzik dan lagu-lagu Melayu era 70-an kebanyakannya saduran lagu-lagu barat baik, melodi mahupun liriknya yang dialih bahasa dari Inggeris ke Melayu. Buat masa ini aku masih dalam mood lebih selesa ‘melayan’ dan menulis tentang filem-filem Melayu di tahun-tahun 70-an, terutamanya selepas meninggalnya P Ramlee pada 1973.
Setahun selepas kepergian P Ramlee, Merdeka Film Productions mula menghasilkan filem-filem dalam bentuk warna di samping meneruskan filem-filem berbentuk cinemascope. Satu kombinasi yang digemari dan dituntut penonton – filem berwarna dan berbentuk layar lebar.
Mulai 1974 Merdeka Film Productions mengorak langkah menghasilkan filem-filem berbentuk warna. Impian yang tidak sempat dinikmati dan dihasilkan oleh P Ramlee. Zaman filem-filem Melayu hitam putih berakhir dan pergi bersama dengan kepergian P Ramlee buat selama-lamanya.
Filem warna pertama dihasilkan oleh Merdeka Film Productions, Permintaan Terakhir (1974) arahan Jamil Sulong. Dibintangi oleh Sonny Abdullah dan memperkenalkan aktres Uji Rashid. Filem ini mendapat sambutan baik dan memberangsangkan walaupun naratif filem ini masih berkisar cara filem-filem Melayu era Jalan Ampas dan Cathay Keris, Singapura.
Sebenarnya dalam masa sama, ada satu lagi filem warna diproduksikan di Merdeka Film Productions ketika itu. Filem Rahsia Hatiku arahan Naz Achnas, seorang pengarah Indonesia.
Filem ini ditayangkan selepas filem Permintaan Terakhir ditayangkan pada umum. Naz Achnas pernah terlibat dalam produksi filem-filem Melayu di Cathay Keris, Singapura sebelum ini.
Filem-filem dalam bentuk cinemascope dan warna yang dihasilkan oleh Merdeka Film Productions seterusnya adalah filem Jiwa Remaja (1975) arahan Jamil Sulong. Filem ini memperkenalkan pelakon dan penyanyi Hail Amir sebagai hero di samping aktres Uji Rashid sebagai heroin. Aku ketika itu baru memasuki semester kedua dalam Kajian Sebaran Am (Mass Commuciation) di ITM, Shah Alam sekarang dikenali sebagai UiTM.
Aku menonton filem Jiwa Remaja di panggung Capitol, Kelang. Aku tidak pasti sama ada panggung ini masih wujud lagi atau tidak sekarang. Bermula dari 1974, filem-filem Melayu seperti mula menunjukkan kebangkitan semula dengan memasuki era baharu - era filem-filem warna.
Di antara 1974 hingga 1980, filem-filem warna yang dihasilkan oleh Merdeka Film Productions selain filem-filem Permintaan Terakhir, Rahsia Hatiku, Jiwa Remaja ialah filem Sayang Anakku Sayang (1976) arahan Jamil Sulong. Filem ini menampilkan pengarah Aziz M Osman untuk pertama kalinya sebagai pelakon kanak-kanak ketika itu. Melalui filem ini, Aziz M Osman memenangi anugerah Pelakon Kanak-kanak Terbaik Festival Filem Asia ke-22 di Korea Selatan, 1976.
Jamil Sulong seterusnya mengarah filem bercorak muzikal ala broadway Cinta dan Lagu (1977) dibintangi oleh Hail Amir dan Noor Azizah. Filem ini tidak berapa mendapat sambutan. Mungkin muzik dan lagu-lagu yang menghiasi filem ini tidak memenuhi cita rasa penonton dan peminat-peminat lagu ketika itu.
Merdeka Film Productions seterusnya memproduksikan filem Loceng Maut (1978) arahan Naz Achnas. Produksi ini merupakan satu usaha sama antara Merdeka Studio dan Tuti Mutia Indonesia. Loceng Maut adalah filem genre aksi purba yang menampilkan hero baharu Omar Syarif dan heroinnya Teh Faridah, bekas Miss Malaysia 1976.
Selepas filem Loceng Maut tidak mendapat sambutan seperti yang diharapkan, Merdeka Film Productions berhenti memproduksikan filem-filem baharu untuk sementara waktu. Hanya pada 1980 selepas empat tahun menyepi, Merdeka Film Productions aktif semula dengan memberi peluang Othman Hafsham, pengarah filem iklan mengarah filem cereka pertamanya berjudul Adik Manja.
Filem Adik Manja memperkenalkan pendatang baharu, Dharma Harun Al-Rashid di samping heroinnya, aktres sedang meletup ketika itu, Noor Kumalasari. Satu gandingan yang berjaya menghasilkan lakonan berkesan di hati penonton.
Adik Manja meletup di boxoffice dan seterusnya di Festival Filem Malaysia Pertama 1980 berjaya merangkul anugerah Filem Komedi Terbaik, Skrip Terbaik – Othman Hafsham dan Pelakon Pembantu Wanita Terbaik – Adibah Amin. Filem Adik Manja juga memenangi anugerah Filem Komidi Terbaik dan anugerah Pelakon Pembantu Wanita Terbaik – Shasha di Festival Filem Asia Pacific ke-26, 1980 di Jakarta.
Walaupun ‘anak sulung’ Hafsham ini meletup ‘pecah panggung’ dan menang anugerah dalam dan luar negara tapi sayang pemilik Merdeka Film Productions iaitu Shaw Brothers tetap dengan keputusan menutup operasi dan produksi filem mereka.
Di antara 1974 sehingga 1980, sambutan penonton filem-filem Melayu terutamanya keluaran Merdeka Film Productions kecuali filem Adik Manja tidak menggalakkan walaupun sudah berwajah baharu – berwarna. Kenapa?
Menurut Hassan Muthalib dalam bukunya, Malaysian Cinema In A Bottle – salah satu sebabnya ialah – none of the films were cinematic in narrative or narration and displayed a lack of understanding of the medium.
Kesimpulannya, filem-filem Melayu pertengahan hingga akhir 70-an hanya jasadnya cantik berwarna-warni tetapi tidak pada rohnya.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan